اگر دچار درد سرطانی هستید از حرف زدن در مورد آن فرار نکنید!

کنترل درد جزئی از درمان سرطان است و در این میان گفتگوی شفاف در مورد درد، یک رویکرد کلیدی ست.

به خاطر داشته باشید که مهمترین عضو تیم درمان درد سرطان، شما هستید. شما تنها فردی هستید که می­داند که درد شما چگونه احساس می­شود. صحبت کردن در مورد درد مهم است. گفتگو در مورد درد به تیم درمانگر شما بازخوردی را که بتواند به آن­ها در درک بهتر شما کمک کند، خواهد داد.

برخی بیماران دچار سرطان تمایلی به گفتگو در مورد درد خود ندارند زیرا آن­ها

• تصور می­کنند با صحبت کردن در مورد درد، توجه پزشکان از یافتن راهی برای کمک کردن به ایشان به منظور درمان سرطان، دور و منحرف می­شود.
• نگران هستند که به­عنوان یک بیمار “خوب” به نظر نیایند.
• نگرانند که توانایی تامین داروهای ضددرد را نداشته باشند.

از این روی، افراد گاهی به قدری به زندگی با درد عادت می­کنند که فراموش می­کنند زندگی بدون آن چگونه است.

اما بیمار دچار درد سرطان در چه موضوعاتی می­تواند با گروه درمانگر خویش گفتگو کند؟

بیمار می­تواند در مورد مصرف هر دارویی که به منظور درمان سایر مشکلات مرتبط با سلامت استفاده می­شود، با درمانگران خود صحبت کند. همچنین یک موضوع گفتگو می­تواند استفاده بیشتر یا کمتر از مقادیر تجویز شده داروهای ضددرد باشد. آلرژی و حساسیت به داروهای خاص می­تواند موضوع دیگری برای گفتگو شود. استفاده از داروهای بدون نسخه (OTC)، درمان­های خانگی یا داروهای گیاهی و جایگزین از دیگر موضوعات مورد گفتگو می­توانند باشند.

اطلاعاتی که با این گفتگوهای دو یا چند جانبه در اختیار گروه درمانگر قرار می­گیرد می­تواند طرح کنترل دردی را که به شما پیشنهاد می­شود متاثر سازد. اگر صحبت کردن در مورد درد برای شما دشوار است، می­توانید یکی از اعضای خانواده و یا یک دوست را برای آنکه به جای شما صحبت کند، همراه خود کنید. یا به کسی که به او اعتماد و علاقه دارید اجازه دهید که یادداشت بردارد و پرسش­ها را مطرح کند. به خاطر داشته باشید که ارتباط باز بین شما، افراد مورد علاقه شما و گروه درمانگرتان به کنترل بهتر درد منتهی خواهد شد.

در مورد درد خود توضیح دهید

نخستین گام در کنترل درد آن است که در مورد آن با صداقت گفتگو کنید. از شما در مورد تشریح درد و نمره دادن به آن پرسیده خواهد شد. این اقدام راهی را برای پزشک شما فراهم خواهد کرد تا به ارزیابی آستانه درد شما بپردازد که آن نقطه­ای ست که یک فرد از درد خود آگاه می­شود. دانستن این مورد به اندازه­گیری کارایی روش کنترل درد شما کمک خواهد کرد. ممکن است پزشکتان از شما بخواهد که درد خود را با چند روش بیان کنید. شایع­ترین روش، استفاده از یک “مقیاس درد” است. در یک مقیاس از اعداد 0 تا 10 استفاده می­شود؛ به این ترتیب که “0” بیانگر عدم وجود درد و “10” بدترین دردی ست که فرد تجربه کرده است. برخی پزشکان متخصص درد مجموعه­ای از تصاویر صورت را به بیماران نشان می­دهند و از آن­ها می­خواهند که به چهره­ای اشاره کنند که بهتر از سایر تصاویر احساس آن­ها را به تصویر می­کشد. همچنین از بیماران خواسته می­شود به پرسش­های دیگری در مورد محل درد، نوع احساس درد (تیز، مبهم، خسته­کننده، ثابت، سوزشی و یا …)، شدت درد، مدت زمان تداوم درد، آنچه آن را بهتر یا بدتر می­کند، زمان وقوع و همزمانی با فعالیت­های روزمره و … پاسخ دهند.

بسیاری از بیماران ثبت اطلاعات مربوط به درد خود را مفید می­یابند. توصیه می­شود شما نیز روشی را برای ثبت رخدادها و اطلاعات مرتبط با درد انتخاب و استفاده کنید. در چنین لیستی می­توان اطلاعاتی چون زمان مصرف داروهای ضددرد، نام و مقدار داروی مصرفی، هرگونه اثرات ناخواسته ناشی از مصرف دارو، اندازه اثر دارو در کاهش درد، مدت اثربخشی دارو، سایر روش­های مورد استفاده برای کم­کردن درد، اثر درد بر فعالیت­های روزمره یا اثر فعالیت­ها بر درد و کارهایی را که وجود درد مانع انجام آن­ها می­شود را ثبت کرد. توصیه می­شود که شما این اطلاعات ثبت شده را با تیم درمانگر خود به اشتراک بگذارید. با این اطلاعات آن­ها خواهند توانست در مورد اینکه داروهای مورد استفاده تا چه اندازه کارایی دارند، قضاوت کنند و اگر لازم باشد روش درمان و کنترل درد شما را تغییر دهند.

در تصویر روش­هایی برای توصیف درد توسط بیماران دیده می­شود که به گروه درمانگر در ارزیابی درد کمک می­کند.

اگر شما باوری در مورد داروها دارید آن را به اشتراک بگذارید. برخی بیماران تمایلی به استفاده از دارو حتی اگر توسط یک پزشک تجویز شده باشد، ندارند. مصرف دارو گاه با باورهای مذهبی یا فرهنگی بیماران در تضاد است. حتی ممکن است برخی بیماران برای عدم استفاده از دارو دلایل شخصی دیگری داشته باشند. اگر هرکدام از این موارد در مورد شما صادق است، مهم است که دیدگاه خود را با درمانگران در میان بگذارید. اگر این اقدام برای شما دشوار است، می­توانید از یک دوست یا یکی از اعضای خانواده بخواهید که این کار را برای شما انجام دهد. در هر حال صحبت کردن در مورد باورها و عقاید، به گروه درمانگر شما اجازه خواهد داد که بهترین راه را برای کمک کردن به شما جستجو و پیدا کنند. به خاطر داشته باشید که اگر در مورد درد خود چیزی به دیگران نگویید، کسی قادر به شنیدن ناگفته ­های شما و کمک به شما نخواهد بود و درد به خودی خود از میان نخواهد رفت!

دکتر رضا امین نژاد

متخصص بیهوشی و مراقبت های ویژه؛ عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی قم